Бул күндөрдө баары эле хакерлерге айланып бараткандай сезилет. Жылына жүздөгөн ийгиликтүү кибер чабуулдар жана сансыз аракеттер бар. Өзүңүздү хакерликтен толук коргой албасаңыз да, анын алдын алууга жардам бере аласыз. Бул wikiHow сизге эсептериңиздин, мобилдик түзмөктөрдүн, компьютерлердин жана тармактардын коопсуздугун кантип жогорулатууну үйрөтөт.
Кадамдар
4 -метод 1: Каттоо эсептериңиздин коопсуздугун сактоо
Кадам 1. Татаал сырсөздөрдү түзүү
Колдонмолордо же веб-сайттарда каттоо эсептериңизге кирүү үчүн сырсөздөрүңүз, сандарды, чоң жана кичине тамгаларды жана болжолдоо кыйын болгон атайын белгилердин комбинациясынан турушу керек.
Бир эле сырсөздү бир нече вебсайтка же каттоо эсебине колдонбоңуз. Бул хакер сиздин сырсөздөрүңүздүн бирин сындырып алса, сизге келтирилген зыянды чектейт
Кадам 2. Сырсөз башкаргычты колдонуңуз
Сырсөз менеджерлери ар кандай сайттар үчүн ишеним грамоталарын сактайт жана автоматтык түрдө толтурат, бул ар бир сайт үчүн татаал жана уникалдуу сырсөздү түзүүгө мүмкүндүк берет, сырсөздүн өзүн бир нече жолу киргизүүдөн коркпой эле койсо болот. Сиз өзүңүздүн сырсөздөрүңүздү такай көзөмөлдөп турушуңуз керек болсо да, сырсөз менеджери сиздин түзмөгүңүздү кыйла коопсуз кылууга жардам берет.
- Үчүнчү тараптын сырсөзүн башкаруучулардын арасында "Dashlane 4", "LastPass 4.0 Premium", "1Password", "Sticky Password Premium" жана "LogMeOnce Ultimate" бар.
- Көпчүлүк браузерлерде сырсөздөрүңүздү сактаган камтылган сырсөз башкаргычы бар (бирок алар адатта аларды шифрлебейт).
3 -кадам. Сырсөзүңүздү бербеңиз
Бул ачык -айкын кеңеш, бирок кайра каралууга тийиш: кээ бир мектеп кызматтарын кошпогондо, сиздин каттоо эсебиңизге кирүү үчүн сайттын администраторуна сырсөзүңүздү берүүнүн кажети жок.
- Бул логика IT кызматкерлерине жана Microsoft же Apple өкүлдөрүнө тиешелүү.
- Ошо сыяктуу эле, адамдарга телефонуңуздун же планшетиңиздин PIN кодун же өткөрүүчү коддун айкалышын айтпаңыз. Жада калса досторуңуз кокусунан кимдир бирөөгө сиздин кодду айтып коюшу мүмкүн.
- Эгерде сиз кандайдыр бир себептерден улам кимдир бирөөгө сырсөзүңүздү беришиңиз керек болсо, анда алар сиздин эсебиңизде эмне кылыш керек болсо, ошол замат аны өзгөртүңүз.
Кадам 4. Сырсөздөрүңүздү тез -тез алмаштырып туруңуз
Сырсөзүңүздү жашыруудан тышкары, ар кандай эсептериңиздеги жана түзмөктөрүңүздөгү сырсөздөрдү жок дегенде алты айда бир жолу алмаштырып турушуңуз керек.
- Бир эле сырсөздү эки жолу колдонбогула (мисалы, Facebook сырсөзүңүз банк сырсөзүңүздөн айырмаланышы керек, ж.б.).
- Сырсөзүңүздү өзгөрткөнүңүздө, аны олуттуу түрдө өзгөртүшүңүз керек. Бир тамганы эле сан менен алмаштырбаңыз.
Кадам 5. Эки факторлуу аутентификацияны колдонуңуз
Эки факторлуу аутентификация сизден колдонуучу атыңызды жана сырсөзүңүздү киргизгенден кийин аккаунтуңузга кирүү үчүн сизге жөнөтүлгөн кодду тексттик билдирүүгө же башка кызматка киргизүүнү талап кылат. Бул хакердин сиздин сырсөзүңүздү бузууга жөндөмдүү болсо да сиздин маалыматка жетүүсүн кыйындатат.
- Көпчүлүк ири веб-сайттарда, анын ичинде популярдуу социалдык медиа тармактарында, эки факторлуу аутентификация бар. Бул мүмкүнчүлүктү кантип иштетүүнү билүү үчүн каттоо эсебиңиздин жөндөөлөрүн текшериңиз.
- Google каттоо эсебиңиз үчүн эки этаптуу текшерүүнү орнотсоңуз болот.
- Текст билдирүүсүн алуунун популярдуу альтернативаларына Google Authenticator, Microsoft Authenticator жана Authy кирет. Кээ бир сырсөз менеджерлери ошондой эле орнотулган аутентификация колдонмосун камтыйт.
Кадам 6. Коопсуздук суроолоруна туура жооп берүүдөн качыңыз
Коопсуздук суроолорун берүүдө аларга туура жооп бербеңиз. Хакерлер апаңыздын кыздык атын же кайсы көчөдө чоңойгонуңузду оңой эле биле алышат. Тескерисинче, жоопторду туура эмес кылып, же андан да жакшыраак кылып, аларды сырсөздөргө окшоштуруп коюңуз жана суроолорго такыр жооп бербеңиз.
-
Мисалы, коопсуздук суроосу үчүн "Апаңыздын кыз аты ким?" жоопту "Ананас" сыяктуу кылыңыз.
Дагы жакшы, сиз туш келди сандардын, тамгалардын жана "Ig690HT7@" сыяктуу символдордун айкалышын аласыз
- Коопсуздук суроолоруңуздун жоопторун жазып, коопсуз жерде сактоону кааласаңыз болот, андыктан жоопторду унутуп калсаңыз дагы, эсебиңизди калыбына келтире аласыз.
Кадам 7. Купуялык саясатын кунт коюп окуңуз
Сизден маалыматы бар ар бир компанияда бул маалыматты кантип колдонгону жана аны башкалар менен канчалык бөлүшөөрү тууралуу купуялык саясаты болушу керек.
- Көпчүлүк адамдар купуялык саясатын окубай туруп эле басышат. Окуу түйшүктүү болушу мүмкүн болсо да, жок дегенде аны чийип салуу керек, андыктан сиздин маалыматтарыңыз кандай колдонулуп жатканын билесиз.
- Эгерде сиз купуялык саясатында сиз макул болбогон, же сизди ыңгайсыз кылган нерсени көрсөңүз, анда ал компания менен маалыматты бөлүшүүнү кайра карап чыгыңыз.
Кадам 8. Алар менен бүткөндөн кийин эсептерден чыгыңыз
Браузердин терезесин жабуу дайыма эле жетиштүү эмес, андыктан каттоо эсебиңиздин атын чыкылдатып (же таптап), тандап алыңыз Чыгуу (же Чыгуу кээ бир учурларда) колуңуз менен каттоо эсебиңизден чыгыңыз жана кирүү маалыматыңызды сайттан алып салыңыз.
Кадам 9. Сырсөздөрдү киргизүүдө расмий веб -сайтта экениңизди текшериңиз
Фишинг шылуундары - зыяндуу баракча социалдык медиа же банк эсебине кирүү барагы болуп көрүнгөн учурлар - сизди хакерликке салуунун эң оңой жолдорунун бири. Фишинг алдамчылыгын табуунун бир жолу - бул сайттын URL дарегин кароо: эгер ал кадыр -барктуу сайттын URL дарегине окшош болсо (бирок такыр дал келбесе) (мисалы, "Facebookтун" ордуна "Facebok"), бул жасалма сайт.
- Мисалы, Twitterге кирүү маалыматыңызды Twitterдин расмий баракчасына гана киргизиңиз. Макаланы же ушул сыяктуу нерселерди бөлүшүү үчүн кирүү маалыматын сураган бетте мындай кылуудан алыс болуңуз.
- Бул эрежеден өзгөчө учур - университет учурдагы кызматты (мисалы, Gmail) үй баракчасы аркылуу колдонгондо.
4 -метод 2: Телефонуңуздун коопсуздугун сактоо
Кадам 1. Телефонуңуздун кодун тез -тез алмаштырып туруңуз
Маалыматыңызды көрүүгө же уурдоого аракет кылган адамдардан коргонуунун биринчи сабы - бул күчтүү жана дайыма өзгөрүп туруучу код.
- Өткөрүү кодун ар бир жолу өзгөрткөнүңүздү текшериңиз-бир эле номерди алмаштырбаңыз.
- Көпчүлүк телефондордо типтүү сандык белгилерден тышкары тамгаларды жана символдорду камтыган "татаал" же "өнүккөн" сырсөздү коюуга болот.
- Touch ID же башка манжа изин текшерүү функцияларын колдонуудан алыс болуңуз. Булар парольго караганда коопсузураак көрүнгөнү менен, сырсөзгө караганда хакердик чабуул жасоо оңой, анткени хакерлер принтер менен манжа изиңизди кайталай алышат. Манжа издери да 5 -түзөтүү менен корголгон эмес, бирок сырсөздөр корголгон.
Кадам 2. Сиздин түзмөктөрдү жана программалык камсыздоону жаңыртуу
Телефонуңуздун Facebook тиркемесинен баштап, анын бардык операциялык тутумуна чейин жаңыртуу жеткиликтүү болгондо, мүмкүн болсо, аны колдонушуңуз керек.
- Көптөгөн жаңыртуулар алсыздыктарды оңдоого жана коопсуздуктун алсыздыктарын чечүүгө жардам берет. Программалык камсыздоону жаңырта албоо акыры пайда боло турган алсыздыкка алып келет, бул сиздин аппаратты тобокелге салат.
- Эгерде сизде бардык жаңыртууларды автоматтык түрдө жүктөө мүмкүнчүлүгү болсо, анда бул мүмкүнчүлүктү колдонуңуз. Бул сизге көптөгөн кыйынчылыктардан куткарат.
Кадам 3. Телефонуңузду ишенимдүү USB портторуна кубаттаңыз
Бул компьютериңиздеги жана машинаңыздагы портторду камтыйт (эгер болсо). Коомдук USB порттору, сиз кофе дүкөнүндө көрүп жаткандай, сиздин маалыматты бузушу мүмкүн.
Ушул себептен улам, сиз саякаттап жатсаңыз, USB кабелиңизге кошумча электр розеткасынын коннекторун алып келгениңиз жакшы
Кадам 4. Телефонуңузду же капталдан жүктөөчү колдонмолорду джейлбрейкке (же тамырга) түшүрүүдөн алыс болуңуз
IPhone жана Android түзмөктөрүндө коопсуздук түзүмдөрү бар, алар тийиштүү түзмөктөрдү джейлбрейк же rooting аркылуу айланып өтүүгө болот, бирок бул сиздин телефонуңузду мурда мүмкүн эмес болгон кол салууларга жана инфекцияларга каршы ачат. Ошо сыяктуу эле, текшерилбеген булактардан колдонмолорду жүктөө ("капталдан жүктөө" колдонмолору) кесепеттүү программаны жугузуп алуу коркунучуңузду жогорулатат.
Android телефондорунда белгисиз булактардан колдонмолорду жүктөөгө тоскоол болгон камтылган коопсуздук пакети бар. Эгер сиз бул параметрди өчүрүүнү чечсеңиз (Коопсуздук Жөндөөлөргө өтүңүз), жүктөөлөрдү улантуудан мурун колдонмолорду жүктөп алган вебсайттарды кылдат текшерүүңүз керек болот.
4 -метод 3: Компьютериңизди Коргоо
Кадам 1. Катуу дискти шифрлөө
Эгерде сиздин катуу диск шифрленген болсо, анда сиздин катуу дискиңизге кирүүгө жетишсе дагы, хакер ал жерде сакталган маалыматтарды окуй албайт. Сиз кирүүгө жол бербөө үчүн чараларды көрсөңүз да, шифрлөө сиздин маалыматты коргоонун дагы бир ыкмасы.
- Mac - FileVault - бул Macs үчүн шифрлөө кызматы. Сиз аны Mac экраныңыздын жогорку сол бурчундагы Apple сөлөкөтүн чыкылдатуу менен иштете аласыз Тутум тандоолору, чыкылдатуу Коопсуздук жана Купуялык сөлөкөтү, чыкылдатуу FileVault өтмөк, жана чыкылдатуу FileVault күйгүзүү. Сиз адегенде кулпу сөлөкөтүн чыкылдатып, Macтын администраторунун каттоо эсебинин сырсөзүн киргизишиңиз керек болот.
- Windows - BitLocker - бул Windowsтун демейки шифрлөө кызматы. Аны иштетүү үчүн, издөө тилкесине "bitlocker" терип, "Bitlocker Drive Encryption" опциясын чыкылдатып, чыкылдатыңыз. BitLockerди күйгүзүңүз. Эсиңизде болсун, Windows 10 Home колдонуучулары биринчи Windows 10 Proго жаңыртылмайынча BitLockerге кире алышпайт.
Кадам 2. Жаңыртууларды жеткиликтүү болгондо орнотуңуз
Өндүрүмдүүлүктү жогорулатуудан тышкары, тутум жаңыртуулары көбүнчө коопсуздукту жакшыртууну камтыйт.
Кадам 3. Маалыматыңыздын камдык көчүрмөсүн тез -тез жасаңыз
Эң катаал коопсуздукка карабастан, сиздин маалыматыңыз бузулушу мүмкүн. Бул хакерликтин же жөн эле компьютердин иштебей калышынын натыйжасы болушу мүмкүн. Дайындарыңыздын камдык көчүрмөсү эч нерсени жоготпооңузду камсыздайт.
- Дайындарыңыздын камдык көчүрмөсүн сактоо үчүн булутка негизделген кызматтар бар. Бир кызматка кошулардан мурун бул кызматтардын коопсуздугун кылдат текшериңиз. Сиз эң аз кызмат менен барууга азгырылышы мүмкүн, бирок сиз маалыматыңыздын коопсуз болушун камсыз кылгыңыз келет.
- Дайындарыңыздын камдык көчүрмөсүн сактоо үчүн шифрленген тышкы катуу дисктен да пайдалана аласыз. Компьютериңизди, адатта, компьютериңизде жок болгон күнү, күн сайын автоматтык түрдө камдык көчүрмөлөрдү иштетүү үчүн орнотуңуз.
Кадам 4. Шектүү шилтемелерди басуудан же белгисиз каттарга жооп берүүдөн качыңыз
Эгер сиз керексиз электрондук катты же жөнөтүүчүдөн текшере албаган катты алсаңыз, аны хакердик аракет катары караңыз. Эч кандай шилтемени чыкылдатыңыз же жөнөтүүчүгө жеке маалыматты бербеңиз.
Электрондук катка жооп берүү да жөнөтүүчүгө сиздин электрондук почтаңыздын активдүү жана жарактуу экенин билдирерин унутпаңыз. Сиз аларга мыскылдуу жооп жөнөтүү азгырыгына кабылсаңыз да, бул сизге аларды бузуу үчүн колдоно турган маалыматты берет
Кадам 5. Орнотуу же брандмауэрди иштетүү
Windows жана Mac компьютерлеринин экөө тең брандмауэр менен жабдылган, бул хакерлердин компьютериңизге кирүүсүнө жол бербейт. Бирок, кээ бир компьютерлерде брандмауэр демейки боюнча күйгүзүлгөн эмес.
- Компьютериңиздин коопсуздук жөндөөлөрүнө кирип, "файрвол" орнотууларын издеңиз. Баргандан кийин, ал күйгүзүлгөнүн жана кирүүчү байланыштарды бөгөп жатканын текшериңиз.
- Эгерде сизде зымсыз тармак болсо, роутериңизде файервол болушу керек.
Кадам 6. Программалык камсыздоонун сырсөзүн иштетүү
Эгерде сиздин компьютериңизде жеткиликтүү мүмкүнчүлүк болсо, дисктен кайра жүктөө же бир колдонуучу режимине кирүүдөн мурун колдонуучулардан сырсөздү киргизүүнү талап кылыңыз. Хакер сиздин компьютериңизге физикалык түрдө кире албаса, программалык камсыздоонун сырсөзүн айланып өтө албайт, бирок сиз паролду унутуп калуудан же жоготуудан өтө этият болууңуз керек, анткени аны калыбына келтирүү өтө кыйын. Камтылган программалык сырсөздү түзүү үчүн:
- Mac - Mac түзмөгүңүздү өчүрүп күйгүзүңүз, андан кийин ⌘ Command жана R басып туруңуз. Чыкылдатыңыз Коммуналдык кызматтар, чыкылдатыңыз Firmware Password Utility, чыкылдатыңыз Программалык камсыздоонун сырсөзүн күйгүзүү жана сырсөзүңүздү түзүңүз.
- Windows - Компьютериңизди өчүрүп күйгүзүңүз, анан BIOS ачкычын басып туруңуз (адатта Esc, F1, F2, F8, F10 же Del), компьютериңиз жүктөлгөндө. Сырсөздү тандоо үчүн жебе баскычтарын колдонуңуз, андан кийин өзүңүзгө жаккан сырсөздү киргизиңиз.
Кадам 7. Алыстан кирүүнү өчүрүү
Сиз компьютериңизге алыстан кирүүңүз керек, же башка бирөөгө уруксат беришиңиз керек, мисалы, эгер сиз техникалык колдоо кызматына кайрылсаңыз. Бирок, сиз аны демейки боюнча өчүрүп коюшуңуз керек жана аны кыска убакытка керек болгондо күйгүзүңүз.
Эгерде сизде алыстан кирүү мүмкүнчүлүгү бар болсо, анда хакерлерге сиздин компьютериңизге кирип, маалыматыңызды уурдоо үчүн ачык эшик калтырасыз
Кадам 8. Компьютериңизге антивирустук программаны орнотуңуз
Антивирустук программалар зыяндуу файлдарды жана программаларды жүктөп алаар замат тааныйт жана жок кылат. Windows Defender-бул компьютерлер үчүн жакшы тандоо жана ал Windows 10 компьютерлеринде алдын ала орнотулган. Mac үчүн, AVG же McAfee'ди Gatekeeperдин үстүндөгү дагы бир коргонуу линиясы катары караңыз, бул демейки коргоо пакети.
Компьютериңиздин брандмауэр программасы жана Bluetooth функциясы ишенимдүү туташуулардын компьютериңизге кирүүсүнө гана жол ачып жатканына ынануу жакшы
4 -метод 4: Тармактын коопсуздугун сактоо
Кадам 1. Коопсуз зымсыз тармактарды колдонуңуз
Жалпылап айтканда, корголгон тармактар аларга туташуу үчүн сырсөздү киргизүүнү талап кылат. Кээ бир жерлерде (мисалы, аэропорттордо же кофе дүкөндөрүндө), сиз бир нерсени сатып алгандан кийин сырсөздү талап кыла аласыз.
- Эгерде зымсыз тармак корголбосо, туташуудан мурун компьютериңиз сизге кабар берет. Кээ бир операциялык тутумдарда тармактын атынын жанында илеп белгиси да болот.
- Эгерде сиз интернетти колдонушуңуз керек, бирок коопсуз тармакка кирүү мүмкүнчүлүгүңүз жок болсо, кийинки жолу коопсуз тармакка киргениңизде сырсөзүңүздү дароо алмаштырыңыз.
- Эгер үйүңүздө зымсыз тармак болсо, анын коопсуз жана шифрленгенин текшериңиз. Зымсыз роутерлер демейки боюнча коопсуз эмес экенин эстен чыгарбаңыз - муну өзүңүз орнотушуңуз керек.
ЭКСПЕРТТИК КЕҢЕШ
Chiara Corsaro
Computer Specialist Chiara Corsaro is the General Manager and Apple Certified Mac & iOS Technician for macVolks, Inc., an Apple Authorized Service Provider located in the San Francisco Bay Area. macVolks, Inc. was founded in 1990, is accredited by the Better Business Bureau (BBB) with an A+ rating, and is part of the Apple Consultants Network (ACN).
Chiara Corsaro
Computer Specialist
Our Expert Agrees:
To keep your computer safe from hackers, always make sure that when you're on the internet, you're connected to a secure network and not a public network. When you're out in public, that's usually the biggest cause of having your system get compromised.
Кадам 2. Программаларды беделдүү сайттардан гана жүктөп алыңыз
Бул методология сиз камсыздалбаган туташуу боюнча барган сайттарга да тиешелүү. Эгерде URL дарегинин сол жагында кулпу сөлөкөтү жана URLдин "www" бөлүгүнүн алдында "HTTPS" жок болсо, анда мүмкүн болсо, сайттан (жана андан бир нерсе жүктөп алуудан) алыс болуңуз.
Кадам 3. Жасалма веб -сайттарды таанууну үйрөнүңүз
URLдин жанындагы "HTTPS" жана кулпу сөлөкөтү жок сайттардан качуудан тышкары, сырсөзүңүздү киргизүүдөн мурун веб-сайттын URL дарегин дагы бир жолу текшериңиз. Кээ бир сайттар башка сайт катары көрсөтүү менен сиздин кирүү маалыматыңызды уурдоого аракет кылышат (бул фишинг аферасы катары белгилүү); бул сайттарды кошумча (же жок) тамгаларды, сөздөрдүн ортосундагы сызыктарды жана кошумча символдорду издөө аркылуу байкаса болот.
- Мисалы, Facebook атын жамынган сайт URL катары faceboook.comго ээ болушу мүмкүн.
- Сайттын аталышында бир нече сөздөрдүн ортосунда сызыкчаларды көрсөтүүчү сайттар ("www" менен ".com" ортосундагы сөздөр) негизинен ишенимдүү эмес.
Кадам 4. Файл бөлүшүү кызматтарынан качыңыз
Файл алмашуу интеллектуалдык менчик жөнүндөгү мыйзамдарды гана бузбастан, файлдарды бөлүшүүчү веб-сайттар да хакерлер менен сойлоп жүрүшөт. Сиз акыркы хит ырды же жаңы тасманы жүктөп жатам деп ойлошуңуз мүмкүн, бирок файл чындыгында жамынып алган вирус же кесепеттүү программа.
Бул файлдардын көбү вирустун же зыяндуу программанын антивирустук программалык текшерүү аркылуу алынбай тургандай түрдө иштелип чыккан. Файлды ойнотмойунча, вирус сиздин системаңызга жукпайт
Кадам 5. Коопсуз сайттарда гана соода кылыңыз
Вебсайттын дарегинин "www" бөлүмүнүн алдында "https:" жазылбаган сайтка эсеп же кредиттик карта маалыматын киргизбеңиз. "S" сайттын коопсуз экенин көрсөтөт. Ансыз сайттар сиздин маалыматты шифрлебейт жана коргобойт.
Кадам 6. Жеке маалыматыңызды социалдык медиадан алыс кармаңыз
Сиз жөн гана досторуңуз менен бөлүшүп жатам деп ойлошуңуз мүмкүн, бирок өзүңүз жана жашооңуз тууралуу өтө көп маалыматты социалдык медиада ачуу сизди хакерлерге алсыз кылып коюшу мүмкүн. Жеке маалыматыңызды социалдык тармактарга ачык жарыялоонун ордуна, билиши керек болгон адамдар менен бөлүшүңүз.
Кеңештер
- Интернетте бекер жеткиликтүү брандмауэрлер жана антивирустук программалар, ошондой эле сатып алуунун көптөгөн варианттары бар.
- Сырсөзүңүз колдонуучу атыңыз же электрондук почтаңыз менен бирдей эместигин текшериңиз.
Эскертүүлөр
- Тилекке каршы, толугу менен хакерликке кабылбоонун бир гана коопсуз жолу-бул технологияны таптакыр колдонбоо.
- Сайттын жашыл кулпусу бар жана HTTPS болгону анын мыйзамдуу экенин билдирбейт. Электрондук почтадагы шилтемелерди чыкылдатуунун ордуна URLди эки жолу текшерип, веб -даректерди түздөн -түз браузериңизге териңиз.
